Сатып алушы ұйымдар
Қазақстандағы мемлекеттік сатып алулар шеңберінде келесілер тапсырыс берушілер бола алады:
- мемлекеттік органдар;
- мемлекеттік мекемелер;
- мемлекеттік кәсіпорындар;
- дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталдағы қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес заңды тұлғалар.
2023 жылдың басында Қазақстанда тапсырыс берушілердің саны 18 мыңнан асты.
Қазақстандағы мемлекеттік сатып алу бойынша тапсырыс берушілер ашық және бәсекеге қабілетті сатып алу тетіктерін пайдалана отырып, тауарларды сатып алуға, жұмыстарды орындауға және қызметтерді көрсетуге жауапты. Тапсырыс берушілер сатып алу процесінде заңнаманың сақталуын қамтамасыз етуге, сондай-ақ сатып алынатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің оңтайлы баға бойынша белгіленген сапа стандарттарына сәйкестігін бақылауға міндетті.
Қазақстанның мемлекеттік сатып алу саласындағы заңнамасы сатып алу процесінің әділдігін, ашықтығын және бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етуді, сондай-ақ сатып алуға барлық әлеуетті өнім берушілердің қатысуы үшін тең шарттарды белгілейді.
Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру келесі Қағидаларға негізделеді:
- мемлекеттік сатып алу үшін пайдаланылатын ақшаны оңтайлы және тиімді жұмсау;
- осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, әлеуетті өнім берушілерге мемлекеттік сатып алу рәсіміне қатысу үшін тең мүмкіндіктер беру;
- әлеуетті өнім берушілер арасындағы адал бәсекелестік, сатып алуға қатысушылар арасындағы сөз байласуға жол бермеу;
- мемлекеттік сатып алу процесінің ашықтығы мен айқындылығы, оның ішінде өнім берушілердің коммерциялық құпияға заңды құқықтарын сақтау (мемлекеттік сатып алу қорытындыларын шығарғанға дейін);
- Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға қайшы келмейтін көлемде отандық тауар өндірушілерге, сондай-ақ жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді отандық жеткізушілерге қолдау көрсету;
- мемлекеттік сатып алуға қатысушылардың жауапкершілігі;
- сыбайлас жемқорлық көріністерінің алдын алу;
- инновациялық және жоғары технологиялық тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді сатып алу;
- сатып алынатын тауарлардың құрамындағы зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау.
Тапсырыс берушілер заңнамаға сәйкес мемлекеттік сатып алу саласындағы бұзушылықтар үшін тәртіптік, әкімшілік, қылмыстық және азаматтық-құқықтық жауапкершілікке тартылады.
Мемлекеттік сатып алу туралы заңнама мыналарға ҚОЛДАНЫЛМАЙДЫ:
- «Самұрық-Қазына» қорының, сондай-ақ квазимемлекеттік сектордың барлық субъектілерінің сатып алулары;
- тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілерінен көрсетілетін қызметтерді сатып алу; тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі үшін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар;
- аккредиттеу органының қызметтерін, студенттерді тамақтандыруға арналған қызметтер мен тауарларды сатып алу; мемлекеттік білім беру тапсырысының қызметтері);
- табиғи монополиялар субъектілерінің сатып алулары;
- Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің сатып алулары.
Орталықтандырылған сатып алу ұйымдары
Мемлекеттік сатып алуды орталықтандыру жағдайында мемлекеттік басқарудың әртүрлі деңгейлерінде (республикалық, облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың, ауданның, қаланың, қаладағы ауданның әкімдігінде) тауарлардың, жұмыстардың немесе көрсетілетін қызметтердің белгілі бір тізбесі бойынша, орталықтандырылған мемлекеттік сатып алуды ұйымдастыруға жауапты заңды тұлғалар құрылады.
Жауапты органдар / НҚА
Қазақстан Республикасы облыстық әкімдіктерінің басқармалары
Функциялар мен міндеттер
Әкiмдiктер (жергiлiктi атқарушы органдар) Қазақстан Республикасы атқарушы органдарының бiрыңғай жүйесiне кiредi, тиiстi аумақты дамытудың мүдделерiмен және қажеттiлiктерiмен ұштастыра отырып, атқарушы билiктiң ұлттық саясатын iске асыруды қамтамасыз етедi.
Жергілікті атқарушы органдардың құзыретіне мыналар жатады:
- аумақты дамытудың жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын, жергілікті бюджетті әзірлеу және олардың орындалуын қамтамасыз ету;
- коммуналдық меншікті басқару;
- жергілікті атқарушы органдардың басшыларын қызметке тағайындау және қызметтен босату, жергілікті атқарушы органдардың жұмысын ұйымдастыруға байланысты өзге де мәселелерді шешу;
Әкiмдiктер мен олардың құрылымдық бөлiмшелерi (дербес басқармалар, басқармалар) өз аумақтарының экономикалық, әлеуметтiк және мәдени мәселелерiне жауап бередi, бюджеттiк ұйымдардың жұмысын үйлестiредi және мемлекеттiң қатысуымен жүзеге асырылады. Олар мемлекеттік сатып алудың негізгі тапсырыс берушілері болып табылады, бюджетті жоспарлайды және қалыптастырады, шаруашылық қызметті ұйымдастырады.
Құқық бұзушылықтың алдын алу, қоғамдық тәртіпті қорғау және жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша полицияның алдына міндеттер қояды.
Мемлекеттік сатып алу шеңберінде әкімдік және оның бөлімшелері тапсырыс беруші ретінде қатысады, сатып алу туралы хабарландыруларды орналастырады, конкурстық рәсімдерді жүргізеді, өнім берушілермен шарттар жасайды және осы шарттардың орындалуын бақылауды жүзеге асырады. Сондай-ақ әкімдік өзінің нақты қажеттіліктері мен мақсаттарын ескере отырып, сатып алуға қатысу талаптары мен өлшемдерін белгілей алады.
Әкімдіктердің негізгі бөлімшелеріне әдетте мыналар жатады:
- Цифрландыру және архивтер басқармасы
- Дін істері басқармасы
- Қоғамдық даму басқармасы (ішкі саясат)
- Ауыл шаруашылығы және жер қатынастары бөлімі
- Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламаларды үйлестіру басқармасы
- Мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау департаменті
- Табиғи ресурстар және қоршаған ортаны пайдалану басқармасы
- Кәсіпкерлік және туризм басқармасы
- Еңбек инспекциясы басқармасы
- Мемлекеттік сатып алу және коммуналдық мүлік басқармасы
- Экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі
- Жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы
- Құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлімі
- Білім басқармасы
- Денсаулық сақтау басқармасы
- Мәдениет басқармасы
- Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы
- Дене шынықтыру және спорт бөлімі
- Ветеринария кафедрасы
Бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыратын әкімдіктің бөлімшелері өз құзыреті шегінде мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру шеңберінде азаматтар мен ұйымдардың өтініштерін қабылдайды. Мысалы:
- Мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау басқармасы (МСҚҚБ) – құрылыс сапасын, күрделі жөндеу жұмыстарын, құрылыс-монтаждау жұмыстарының жобалық шешімдерге сәйкестігін және т.б. (20-тарау. Сәулет, қала құрылысы, құрылыс қызметі және тұрғын үй қатынастары саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтар, «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының Кодексі).
- Еңбек инспекциясы бойынша басқармасы – еңбек дауларын, оның ішінде мемлекеттік тапсырысты орындауға байланысты дауларды қарайды (Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 87, 88, 89-тараулары).
Сондай-ақ өтініштерді әкімшілік хаттамалар жасауға құқығы бар облыстардағы уәкілетті мемлекеттік органдардың департаменттері қабылдайды, мысалы:
- Төтенше жағдайлар министрлігі Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитетінің департаменті лифтілерді орнату, күтіп ұстау және жөндеу құқығына аттестаттаусыз мемлекеттік сатып алу жұмыстарын жүргізуге өтінімдерді қабылдайды (Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитетінің 463-бабы, «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы»).
Құқықтық және заңнамалық негіздеме
Косымша ақпарат
- Абай облысының әкімдігі
- Ақтөбе облысының әкімдігі
- Ақмола облысының әкімдігі
- Алматы облысының әкімдігі
- Атырау облысының әкімдігі
- Алматы қаласының әкімдігі
- Батыс Қазақстан облысының әкімдігі
- Жамбыл облысының әкімдігі
- Жетісу облысының әкімдігі
- Қарағанды облысының әкімдігі
- Қостанай облысының әкімдігі
- Қызылорда облысының әкімдігі
- Маңғыстау облысының әкімдігі
- Павлодар облысының әкімдігі
- Солтүстік Қазақстан облысының әкімдігі
- Түркістан облысының әкімдігі
- Ұлытау облысының әкімдігі
- Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі
- Шымкент қаласының әкімдігі
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің сатып алуы
Функциялар мен міндеттер
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді сатып алудың өз ережелері бар және мемлекеттік сатып алу жүйесіне кірмейді.
Құқықтық және заңнамалық негіздеме
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, оның ведомстволарының, оның құрылымына кіретін ұйымдардың және дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тиесілі немесе оның сенімгерлік басқаруындағы заңды тұлғалардың және олармен үлестес заңды тұлғалардың тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді иеленуі қағидаларын бекіту туралы
Мемлекеттік сатып алу веб-порталы
support@ecc.kz
satypalu.gov.kz/Функциялар мен міндеттер
Мемлекеттік сатып алу веб-порталы – электрондық мемлекеттік сатып алу қызметтеріне қол жеткізудің бірыңғай нүктесін қамтамасыз ететін мемлекеттік ақпараттық жүйе. Ол қатысушыларды тіркеуді, мемлекеттік сатып алуды жоспарлауды, өткізуді және қадағалауды, ақпаратқа, статистикалық мәліметтерге, түсініктемелерге қол жеткізуді қамтамасыз етеді және мемлекеттік сатып алудағы бұзушылықтарды азайтуға ықпал етеді.
Табиғи монополия субъектілерінің сатып алулары
Функциялар мен міндеттер
«Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметті жүзеге асыру қағидаларының» 4-тармағының 2, 1-тармағына сай, табиғи монополиялар субъектілерінің сатып алуы мемсатып алу туралы заңмен реттелмейді. Осы НҚА табиғи монополиялар субъектілерінің сатып алу тәртібін реттейді.
Құқықтық және заңнамалық негіздеме
Ұлттық әл-ауқат қорының сатып алулары
Функциялар мен міндеттер
«Квазимемлекеттік сектордың кейбір субъектілерін сатып алу туралы» Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 8 маусымдағы № 47-VII ҚРЗ Заңының 1-бабының 1-тармағына сәйкес «Самұрық-Қазына» қорының сатып алулары, сондай-ақ квазимемлекеттік сектордың барлық субъектілері мемлекеттік сатып алу туралы заңнамамен реттелмейді. Аталған құқықтық қатынастар Қазақстан Республикасының квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сатып алу саласындағы заңнамасымен реттелуге жатады.
Денсаулық сақтау қызметтерін сатып алу
Функциялар мен міндеттер
Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексінің 3-бабының 1-тармағына сәйкес, Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасы денсаулық сақтау субъектілерінен денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық көмекті; тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі үшін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар атып алуға қолданылмайды. Бұл құқықтық қатынастар Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасымен реттелуге жатады.
Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде денсаулық сақтау субъектілерінен көрсетілетін қызметтерді сатып алу 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап электронды түрде басталады.
Фармацевтика саласында сатып алуды орталықтандыру шеңберінде дәрілік заттарды мемлекеттік сатып алуды шоғырландыру мақсатында фармацевтикалық өнеркәсіпте Бірыңғай дистрибьютор қызметін атқаратын «СК-Фармация» ЖШС құрылды.
«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 77-бабына сәйкес Бірыңғай дистрибьютор қызметінің негізгі бағыттары:
- жеткізушілерді таңдау;
- дәрілік заттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды жеткізуге шарттар жасасу;
- дәрілік заттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды жеткізуге және (немесе) дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды сақтауға және тасымалдауға ұзақ мерзімді шарттар жасасу;
- уәкілетті орган айқындаған тізбе бойынша дәрілік заттармен және медициналық мақсаттағы бұйымдармен қамтамасыз ету;
- уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша дәрілік заттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды, сақтау және тасымалдау қызметтерін сатып алу;
- фармацевтикалық қызметтерді сатып алу;
- дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды есепке алу және өткізу бойынша қызметтерді сатып алу;
- тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алуды ұйымдастыру.
Кодексте міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі (МӘМС) шеңберінде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін (МӘМС) және медициналық көмек көрсетуге арналған дәрілік заттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен және тәсілдермен жүзеге асырылады және дәрілік заттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу үшін https://fms.ecc.kz/ веб-порталын пайдаланылады.
Құқықтық және заңнамалық негіздеме
ХАЛЫҚ ДЕНСАУЛЫҒЫ ЖӘНЕ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ, Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шiлдедегi № 360-VI ҚРЗ Кодексі.
Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде, тергеу изоляторлары мен қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің мекемелерінде ұсталатын адамдар үшін медициналық көмектің қосымша көлемін бюджет қаражаты есебінен және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды және арнайы емдік өнімдерді сатып алуды, фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алуды ұйымдастыру және өткізу қағидаларын бекіту және Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп тану туралы, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 4 маусымдағы № 375 қаулысы.
Білім беру саласының сатып алуы
Функциялар мен міндеттер
«Білім туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III Заңының 3-тармағына сәйкес мемлекеттік сатып алу туралы заңнама аккредиттеу жөніндегі органның қызметтерін, көрсетілетін қызметтер мен қоғамдық тамақтандыру тауарларын, білім беру заказын сатып алуға қолданылмайды.
Бұл құқықтық қатынастар Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы заңнамасымен реттелуге жатады.